Voordrachten in 2024
Klik op de datum in de tabel voor de omschrijving!
| ....Datum.... | Onderwerp | Spreker | Klik hieronder: |
|---|---|---|---|
| De vorming van planeten: dichtbij en ver weg | Dr. Sijme-Jan Paardekooper | presentatie | |
| 15-2-2024 | Veranderingen in het klimaat en wat staat ons mogelijk nog te wachten | Dr. ir. Frank M.Selten | presentatie |
| 21-3-2024 | De donkere kant van het heelal | Prof. dr. Henk Hoekstra | presentatie |
| 18-5-2024 | Het Heelal in de computer | Prof. dr. Joop Schaye |
Dr. Sijme-Jan Paardekooper
In het hete middengedeelte kan een nieuwe ster zich vormen, met als belangrijk bijproduct een protoplanetaire schijf.
Vervolg:
In deze protoplanetaire schijf kunnen nieuwe planeten ontstaan rond de jonge ster. Voor het overgrote deel bestaat zo’n schijf uit gas, met maar 1% vast materiaal dat we ‘stof’ noemen. Kleine stofdeeltjes klonteren samen to grotere ‘kiezels’, en uiteindelijk moeten hieruit planeten ontstaan. Er zijn echter verschillende grote hindernissen die overwonnen moeten worden voor het zover is. Alle bouwstenen hebben de neiging om extreem snel naar het centrum van de schijf te ‘vallen’, waar de ster ze opslokt voordat er een planeet mee gevormd kan worden.
Uiteindelijk hopen we alle processen voldoende te begrijpen dat we de varieteit aan planeten kunnen verklaren, zowel in ons eigen zonnestelsel en bij verre exoplaneten.
Over de spreker:
Sijme-Jan Paardekooper is in 2006 gepromoveerd aan de Universiteit Leiden.
Sinds januari 2023 is hij verbonden aan de TU Delft, en werkt aan modellen van de vorming van planeten.
Daarvoor was hij werkzaam in het Verenigd Koninkrijk, in Cambridge en in Londen.
15 februari 2024, 't Trefpunt, Gorssel
Veranderingen in het klimaat en wat staat ons mogelijk nog te wachten
Dr.ir. Frank M.Selten
KNMI
De temperatuur op aarde is sinds 1850-1900 met 1,2 graden gestegen. In Nederland is het ruim 2 graden warmer geworden. Het klimaatonderzoek van de afgelopen 40 jaar heeft veel inzicht opgeleverd in de oorzaak van opwarming..
Vervolg:
De energiehuishouding van onze planeet is inmiddels goed in kaart gebracht dankzij satellietwaarnemingen, uitgebreide waarnemingsnetwerken op land en in de oceanen, krachtige computers en klimaatmodellen die alle beschikbare waarnemingen en kennis integreren. Dankzij klimaatmodellen zijn we ook in staat projecties te maken van toekomstige klimaatverandering.
In deze lezing wordt een overzicht gegeven van de laatste inzichten in de ontwikkeling van het klimaat op aarde en wat de nationale KNMI'23 klimaatscenario's verwachten voor het klimaat in Nederland rond 2050 en 2100.
Over de spreker:
Frank Selten studeerde natuurkunde aan de TU in Eindhoven en promoveerde in de meteorologie op het modelleren van de atmosfeer in 1989 aan de VU in Amsterdam. Sindsdien onderzoekt hij de werking van het klimaatsysteem als klimaatwetenschapper op het KNMI. Naast het wetenschappelijk onderzoek en het werk aan de klimaatscenario's is hij een drijvende kracht achter de KNMI-klimaatberichten. Hij is getrouwd, heeft een zoon en een dochter en is sinds een jaar grootvader van een kleinzoon.
21 maart 2024 vanuit Het Bolwerk, Apeldoorn
presentatie
De donkere kant van het heelal
Inleider: Prof. Dr. Henk Hoekstra
Leiden Observatory
De meeste materie in het Heelal is onzichtbaar, maar verraadt haar aanwezigheid door extra zwaartekracht die kan worden gemeten. Zo kan de vervorming van de ruimtetijd gemeten worden dankzij steeds betere experimenten.Vervolg:
De ruimtetelescoop Euclid, die 1 juli 2023 is gelanceerd, is de volgende stap in dit onderzoek naar de donkere kant van het Heelal. Deze telescoop zal in de komende zes jaar een derde van de hemel met hoge resolutie fotograferen om zo de verdeling van melkwegstelsels en donkere materie in kaart te brengen.
In deze lezing zal de nadruk liggen op het belang van Euclid voor kosmologisch onderzoek, maar er zal ook aandacht worden besteed aan een aantal andere toepassingen van deze unieke data.
Over de spreker:
Henk Hoekstra is hoogleraar Observationele Kosmologie bij Sterrewacht Leiden. Daar houdt hij zich bezig met het in kaart brengen van de verdeling van donkere materie door middel van de zwakke zwaartekrachtslenswerking.
Met deze techniek hoopt hij in de komende jaren ook meer te weten te komen over donkere energie, een andere mysterieuze component die ervoor zorgt dat het heelal steeds sneller uitdijt.
Donderdag 18 april 2024, 19:30 uur lezing in ''t Trefpunt', Gorssel
Het heelal in een computer
Dr. Joop Schaye
Samenvatting:
14 Miljard jaar geleden bestonden er nog geen sterrenstelsels en was het heelal één grote kernreactor. Sindsdien is het heelal enorm uitgedijd en is er een kosmisch web van sterrenstelsels ontstaan. Waarom?
Vervolg:
14 Miljard jaar geleden bestonden er nog geen sterrenstelsels en was het heelal één grote kernreactor. Sindsdien is het heelal enorm uitgedijd en is er een kosmisch web van sterrenstelsels ontstaan. Waarom? En waarom zijn sterrenstelsels er in zoveel soorten en maten? We kunnen deze vragen niet met laboratoriumexperimenten beantwoorden en de vorming van sterrenstelsels gaat veel te langzaam om het in real time te zien gebeuren.
Over Joop Schaye
Na het behalen van zijn PhD aan de Universiteit van Cambridge (V.K.), was Schaye 4 jaar verbonden aan het Institute for Advanced Study in Princeton (V.S.) voordat hij in 2005 een positie als universitair docent aan de Universiteit Leiden aanvaardde. Hij werkt nog steeds in Leiden, sinds 2011 als hoogleraar. Schaye werkt aan simulaties en waarnemingen van sterrenstelsels, het intergalactische medium en grootschalige structuren. Hij heeft invloedrijke, internationale simulatieprojecten geleid, waaronder OWLS, EAGLE, en FLAMINGO. Daarnaast heeft hij analytische theorieën ontwikkeld en waarneemprogramma's geleid om het verband tussen sterrenstelsels en het gas eromheen te bestuderen.