Donderdag 18 januari 2024, 19:30 uur
lezing in 'Het Bolwerk' Apeldoorn
De vorming van planeten: dichtbij en ver weg
Inleider: Dr. Sijme-Jan Paardekooper
TU Delft
Sterren ontstaan in koude gaswolken wanneer de zwaartekracht het wint van gasdruk, waardoor de wolk ineenstort.
In het hete middengedeelte kan een nieuwe ster zich vormen, met als belangrijk bijproduct een protoplanetaire schijf.
Vervolg:
In deze protoplanetaire schijf kunnen nieuwe planeten ontstaan rond de jonge ster. Voor het overgrote deel bestaat zo’n schijf uit gas, met maar 1% vast materiaal dat we ‘stof’ noemen. Kleine stofdeeltjes klonteren samen to grotere ‘kiezels’, en uiteindelijk moeten hieruit planeten ontstaan. Er zijn echter verschillende grote hindernissen die overwonnen moeten worden voor het zover is. Alle bouwstenen hebben de neiging om extreem snel naar het centrum van de schijf te ‘vallen’, waar de ster ze opslokt voordat er een planeet mee gevormd kan worden.
Uiteindelijk hopen we alle processen voldoende te begrijpen dat we de varieteit aan planeten kunnen verklaren, zowel in ons eigen zonnestelsel en bij verre exoplaneten.
Over de spreker:
Sijme-Jan Paardekooper is in 2006 gepromoveerd aan de Universiteit Leiden.
Sinds januari 2023 is hij verbonden aan de TU Delft, en werkt aan modellen van de vorming van planeten.
Daarvoor was hij werkzaam in het Verenigd Koninkrijk, in Cambridge en in Londen.